Başka kazılarda da güzel sonuçlar elde edildi. 1968’de, Ebla’nın krallarından biri olan ibit-Lim’e ait bir heykelin parçası bulundu. Bu parçanın üzerinde yazılı Akad dilindeki bir yeminden “Ebla’da ışıldayan” iştar tanrıçasına adanmış olduğu ortaya çıktı. Evet arkeolojik buluşlar aracılığıyla “yeni bir dil, yeni bir tarih ve yeni bir kültür” ortaya çıkmaya başlamıştı.

Tel Mardih’in eski Ebla olduğu, 1974-1975’te bu antik kentin adının defalarca geçtiği çiviyazısı tabletlerin bulunmasıyla doğrulandı. Kazılar ayrıca bu şehrin tarihte en az iki kez kurulmuş olduğunu ortaya çıkardı. Etkili olduğu ilk dönemin ardından şehir harap edilmişti. Sonra yeniden kurulmuş, ancak tekrar harap edilmiş ve yüzyıllarca unutulmuştu.

Bu tabletlerde Yaratılış bölümünde de bahsi geçen ve Lut’un yerleştiği Ölüdeniz ovasındaki bazı şehrin isimleri geçer. Tabletlerdeki anlatılara göre bölge oldukça zenginmiş ve insanları refah içinde yaşarlarmış. Bu Yaratılış 14. bölümde ibrahim’in hayatı sırasında (yaklaşık M.Ö. 2100) şehirlerin karşılaştığı felaketler öncesi Kutsal Kitap’taki anlatılara uymaktadır. Tevratın Yaratılış bölümüne göre bu şehirlerdeki işlenen aşırı ahlaksızlıklar sonrası, Tanrı bu şehirleri yargılar ve gökten ateş yağdırır. Lut ve ailesi bu yıkımdan kurtulur; fakat Lut’un eşi kaçarken Tanrı’nın verdiği emre uymayıp son bir kez geriye bakar ve bir tuz sütun oluverir. Ebla tabletlerinde şehirlerin ismi şu şekilde geçmektedir:

“Si-da-mu” (Sodom) [Katalog No. 6522; TM. 76. G. 524]
“E-ma-ra” (Gomora) [Katalog No. 1008; TM.75.G.1570 ve Katalog No. 1671; TM.75.G.2233]
“Be-la” (Bala/Zoar) [Katalog No. 1024; TM.75.G.1586]
Tevrat’ta bahsi geçen diğer iki şehrin ismi henüz bulunamamıştır. Bazı kaynaklar 5 şehrin ismi bulunduğu diye iddia etse de, kazı katalogunda böyle bir bilgi veya bulgu yer almamaktadır. “Si-da-mu” ismi de bazılarına göre tartışmalıdır. Mesela Archi’ye göre asıl Sodom başka bir tablette rastlanan “Sa-du-ma” ismidir. Her halükarde, Ebla’da keşfedilen bu tabletler Tevrat’taki kronolojiye uymakla birlikte, bahsi geçen şehirlerin tarihselliğini ve Tevrat’taki tasvirlerini de teyit eder niteliktedir.

http://www.ericlevy.com/R...Interim%20Perspective.PDF

bu arada ingilizceniz iyiyse bu konuda sizin için güzel bir kaynak olacaktır okuyun derim.

Tevrat'tan 1500 yıl öncesine ait Ebla tabletlerinde adı geçen peygamberler

Esav = Tevrat'a göre Yakup (as)'ın kardeşi
Mikah = Tevrat'ta adı geçen önderlerden biri
Terah = Tevrat'ta Hz.ibrahim'in öz babası. Vefat ettikten sonra Hz.ibrahim'e bakan putperest amcası Azer idi. Kur'an-ı Kerîm'de Hz.ibrahim'in amcasına saygıdan dolayı "Baba" diye seslendiğini anlıyoruz. Gerçekten de Aramîce'de saygı duyulan büyüklere Baba diye hitap edilir.

belirttiğim gibi tabletlerde geçen isimler, üç ilahi kitapta bahsedilen peygamberlerin ismiydi ve tabletler Tevrat'tan çok daha eskiydiler. Ayrıca bu isimlerin yanı sıra tabletlerde başka konular ve yer isimleri de geçiyordu. Bu bilgilerden ve yer isimlerinden anlaşıldığına göre ise, Eblalılar ticarette başarılıydılar. Ayrıca yazılarda Ebla'ya uzak olmayan Sina, Gazze ve Kudüs isimleri de geçiyordu. Bu da Eblalıların bu yerlerle olan ticari ve kültürel ilişkilerini gösteriyordu.

kısacası ebla tabletleri insanoğlu için büyük bir keşiftir zira kutsal kitaplarda adı geçen peygamberlere ve olaylara onlardan daha önce ortaya çıkan bir yazılı belgede rastlamamız günümüzde benimsenen çoğu inancı sarsıyor demek istediğim dinlerin evrimine karşı büyük bir kanıt diyebiliriz zira darwin gibi büyük insanlar dinlerin evrimine inanmış ve desteklemişlerdir. Her dinin birbirinden evrildiğini ve birbirinden alıntı yaptığını savunmaktalardır.

Fakat işin şaşırtıcı kısmı herşey bir yana ebla tabletlerine irem şehri de geçmektedir.
irem şehri Allahın övdüğü çok bereketli güzel bir şehirdi

“Rabbinin Ad kavmine ne yaptığını görmedin mi? Yüksek sütunlar sahibi irem’e ki şehirler içinde onun bir benzeri yaratılmış değildi.” (Fecr Suresi, 6-8)

bunun diğer bir önemli kısmı irem şehri kutsal kitaplar açısından yalnızca kur anda geçmektedir bundan da anlayacağınız üzere tevrattan, incilden ve yahut rahiplerden alıntı yapılabilmesi mümkün değildir çünkü ilk kez Kur anda adı geçen bir şehirdir.

ve bu şehir yine ebla tabletlerine yerini almaktadır.

Kaynaklar:

1) "Ebla", Funk & Wagnalls New Encyclopaedia , (c) 1995 Funk & Wagnalls Corporation, Infopedia 2.0, SoftKey Multimedia Inc.

2) Mitchell Dahood, "Ebla", The Academic American Encyclopaedia ,Op. Cit.

3) Howard La Fay, " Ebla: Bilinmeyen Büyük Bir imparatorluk ", National Geographic Magazine , Aralık 1978, s. 736.

4) Chaim Bermant ve Michael Weitzman, "Ebla: Arkeolojide bir ilham" , Times Kitapları , 1979, Wiedenfeld ve Nicolson, ingiltere, s. 184.

Sümer efsaneleri

bu konuyla ilgili izleyebileceğiniz güzel videolar derlemesi:

1- https://www.youtube.com/watch?v=xA4otwFLhIU
2- https://www.youtube.com/watch?v=oj3Vbm4WADI
3- https://www.youtube.com/watch?v=eBoDq21WSrA

Panpalar bu konuda kafası karışanlar youtube da şunu izlesin. Teke tek - dinler tarihi.

tevrat'ın ve dolayısıyla kuran'ın sümerlerin yazdığı tabletlere dayandığını çıkardım ben burdan. tevrat ile sümer tabletleri arasında bir sürü benzerlik var zaten. bu dinlerin allah tarafından yollanmış olma olasılığını güçlendirmiyor bence, aksine azaltıyor.