Evet beyler, biraz once bir arkadasin basligina ras geldim. Cok iyi dusunmus valla, ama pek bilgisi tatmin edici degil. Su an meydan kavgasina felanda cagirmak icin yazmiyorum. Aslinda altina yazardimda kaybolup giderdi goremezdiniz, oyuzden buraya yaziyim dedim. Kitaplari okuyali 2 yildan fazla oldu, oyuzden kucuk errorler cikabilir, surc-i bilgi ettiysek affola.

1. Aragorn ve Arwen akrabadir.
Arwenle Aragorn kuzendir. Arwen bildiginiz gibi Elrond denilen half-elf amcamizin kizidir. Halfelfler olumsuz ve olumlu hayat arasinda secim yapabilirler. Elrond olumsuz yasami secip Ayrikvadinin Lordu olmustur. Ancak Elrond'un Elros adinda bir abisi var. Ve bu abimiz olumlu yasami secip krallarin soyuna katilmistir. Dolayisiyla Aragorn'un atalarindan biridir. Zaten Aragornun Ayrikvadi de o kadar yil yasamasinin sebebide budur.

2. Legolas ve saclari.
Filmde ne kadar yakismis olsada, bu bilgi kitapta verilmemistir. Ilginc olan Tolkienin Legolasin dis gorunusunden cok gecmisine onem vermistir. Yani Legolasin belli bir sac rengi yok. Ama babasi Thranduil gibi altin sacli olmasi cok muhtemeldir, kabul edilebilir.

3. Thranduil filmdeki kadar serefsiz degil.
Beyler Hobbiti izlediyseniz, Thranduili kotu karakter olarak bellemissinizdir ama aslinda oyle degil. Zamaninda, Saurondan once Dol Gulduru kontrol altinda tutuyordu ve tahmin edersinizki barisi boylelikle sagladi. Ama cuceler kürtluk yapıp sorun cıkarttılarö arazı kavgası olsun, gereksiz sebeplerden savaslar yuzunden. Dol Guldur ellerinden alindi ve Sauronun eline gecti.

Devam edicem. Bu saatte dikilitas gibi yazmiyim, parca parca daha iyi sindirirsiniz.

5. Sam wise aslında Mr.Frodo ya vurduruyordur ancak baskıcı toplumda bunu gizlemek zorunda kalıp Sam Rose Cotton ile evlenmiştir ancak zaman zaman ölmeyen diyara gidip Frodo ya hala vurdurduğu söylenir..

6. Hazir biri Samwise Gamgee demisken.
Hepimiz LOTRin ana karakterini Frodo olarak biliriz. Aslinda Tolkien ana karakter olarak Sami yazmistir. Filmi tekrar dusunurseniz, Frodo sadece yuzugu tasiyip yakalanip olup olup dirilmistir. Sam onu orklarin elinden, Smeagolun elinden, Shilob (bununla ilgilide yazicam) denilen dev orumcegin elinden kurtarmistir. Dolayli olarakta yuzugu yok etti zaten. Ama Peter Jackson ve harikalar dolu yonetmen zekasi sagolsun : )

5. Moria madenlerinin kapisi
Hatirlarsaniz Moriada cuceler kendilerini dis dunyaya kapayip mutlu mesut yasarlardi. Bunu aslinda biraz once bahsettigim Celebrimdor denilen elfe borclular. Bu kapinin bilmecesi vardi ve arkadasti cevabi. Zaten cok guzel bir ironidir. Elfler cuceleri korumak icin yaptiklari kapinin sifresini "arkadas" koymus :D.
Bu kapinin diger bir ozelligi Feanor'un 7 oglunu ima eder. Bu 7 ogul zamaninda bir suru elfi oldurmus ve silmaril denilen mucevheri ( Bu tasla ilgili yazicam cok daha detayli) ve Palantiriyi (yani Sarumanin milleti izledigi kuresi ) guvene goturduler.

4. Elflerin guc yuzukleri.
Orta Dunyada her irka dagitilmis olan bu guc yuzukleri aslinda, elflere verilmedi. BUnla ilgili bir teori diyorki "elflerin zaten diger irklardan soyu hep yuksektir, bu yuzden daha farkli yuzukleri olmalidir." zaten filmde Galadrielin yuzugu hala parmagindaydi dikkat ettiyseniz. Celebrimdor bu yuzukleri yaparken, elflere ozel olarak ve saurondan gizli yapmistir. Bu yuzden Sauron bu yuzukleri kontrol edemiyor.

18. Elflerin ve Insanlarin olusumu
Elfler Dunyanin tek yaraticisi olan Eru tarafindan olusturuldular. Eru ilk Elfleri yaratti melekleri olarak daha sonra elfler Dunyaya sarkilariyla efsunlayip, yaradilisinda buyuk etken oldular. Ilk elfler dogmadi, Orta Dunyanin Cuivienen denilen kiyisinda uyandilar ve yildizigiblarinin altinda yasadilar. Ilk cag zamaninda Kutsal deniz yukseldi ve kiyiyi sular altinda birakti. Bu geri donus yok anlamina geliyordu. Ve Margoth Valarlardan once buldu. Elfler kacmak veya saklanmak zorundaydi. Bir bolumu kacti, bir bolumu kutsal topraklari birakmak istemedi ve kaldi. Kacanlar Valinora gitti. Daha sonradan Yakinda bir karada Hildoriende ilk gunesle insanlar uyandi. Elfler onlara hayatta kalmayi ogretti. Daha sonrada Feanor Morgothu yok etmek icin bu kiyinin kutsal sularina konusmustur.

24. Ejderhalar
Ejderhalar kesinlikle seytani yaratiklardir. Morgoth tarafindan ordusuna katilmistir. Orta Dunyanin kuzeyinde yasarlar. Kisilikleri tam bir huur cocuguna ornektir. Cezbedici, ac gozlu ve kinci. Morgoth'un ilk cagda ates ve buz buyuleriyle yarattigi tahmin ediliyor. Gorkemli Solucanlar olarakda gecerler. Babalari Glaurungdur, zamaninda cok teror estirmis ama Turin tarafindan oldurulmustur. Ilginc olan Turin'in sevdigi bir kiz vardir, Nienor. Daha sonra Turin Nienor'un kiz kardesi oldugunu ogrenir. Ejderhanin yaptiklarindan sonra kendini oldurur, bunu ogrenen Turin'de kendi hayatina ejderhanin yaninda son verir. Neyse konumuza donelim butun ejderhalar ates ufleyebilir. Sadece buz ejderhalari, ates ufleyemezler onlarda hikayelerde bile cok nadir gecer. En bilindik olan Smaug aslinda cokta ozel degildir sadece son ejderha olarak gecer. Earendil'in oldurdugu Ejderhayi hatirliyosunuzdur heralde, hani Morgothu yenmisti. Onun adida Ancalagondu. Scatha denilende Buz Ejderhasi var, uzun solucan olarak biliniyor. Bu ejderhayi Eotheod oldurur ve hazinesiyle ilgili cucelerle kavga ederler. Cuceler buna kazik atar ama bir kac sey kurtarabilir. Bunlardan biride Eowynin Merry'e LOTRda verdigi Boynuz/Borazandir.

19. Ilk Insan Soyu
Quenya dilinde Insan, Atani olarak bilinir ve ikinci topluluk anlamina gelir. Bide Hildor olarakta gecer. Hem Hildoriende uyandiklarindan, hemde takipci anlamina geldiginden. Ilk hane House of Bëordir. Bëor the Old, yani Balan'in onderliginde Belerianda gelmislerdir. Beleriandda Valar ve Morgoth'un savasi yuzunden toprak yok olmustur. Diger bir Hanedanlik ise House of Hadordur. Galdor olarak bilinen lideleri vardir. Galdor, Halethin kizi House of Halethin varisi Harethle evlenmistir ve Huor dogmustur. Bu soyda dikkat ceken altin sactir. Zater Hador Quenyaca Altin Kafa demektir. Ilk cagda Huor'un bir oglu olur, Tuor. Tuor'un Gondolini ilk gorusu cok meshurdur. Ondan sonrasini yazmamistir Tolkien. Ama biz onun Feanor'un soyundan gelen Idril ile evlenip hem Aragorn, hem de Arwenin bulundugu soyu olusturdugunu biliyoruz.

Kesinlikle yan sekmede Soy agacini acik tutun gorerek okuyun.

10. Durin's Bane
Gandalf'in beraber Morianin derinliklerine dustugu bu iblis'in aslinda kanatlari var. Mantiken dusmemesi lazimdi ama dustu. Peter Jackson'da nedense Kanatlarini filmdede eklemeyi unutmamis. Ilk Cagda Morgoth kendi Balrog ordusunu kurup Dunyanin gelmisini gecmisini gibmisti. Bu savaslardan birinden kacip, Moriada takilmaya basladi bu iblis. Daha sonra Gandalfin varligi onu uyandirdi. Filmde beni asan bir seytanlik demesine ragmen oldurmesi zaten normaldir. Gandalf bir Maiar olarak gorevi Balroglari yok etmektir.

15. Morgoth (Melkor)
Kotulugun basidir. Valar olarak baslayip daha sonra isyan etmistir ve Dunyaya zulm etmek ister. Kendisi Silmarilleri calip, Yasam Agaclarini yok ettirdikten sonra doymayip zulme devam etmistir. Eärendil tarafindan yok edilmistir. Ordulari zayifladiktan sonra kendi en guclu ejderhasini cagirip kendi elleriyle yakip dokerken Vigilotlar( Dev ucan elf gemileri) yardimiyla yenik duser. Morgoth madenlerinin en dibine kacar ama en buyuk sucla suclanir ve hapsedilir. Kendi gorkemli taci tasmasi olur. Gecenin kapisiyla Zamansiz Yokluga hapsedilir. Ama Morgothun Dunyanin sonunda yapilacak olan Savaslarin Savasinda geri donucek, Gecenin kapisini acmayi ogrenicek ve dunyanin sonunu getiricekmis.

14. Gothmog
Balroglarin Lorduydu. Ve Sauronla ayni seviyede olan Balrogdu. Aslinda Orta Dunya'ya ayak basmis en guclu balrog olarak da bilinir. Genellikle Balroglar kamcilariyla bilinir. Ama Gothmogun daha gorkemli bir baltasi vardir. Denilene gore Sauron'un yerinde Gothmog olsaydi insanlarin hic bir sansi olmazmis. Gothmog Faenoru oldurur daha sonra ogullari babalarinin cesedini alip gider. Daha sonraki Noldor kralinida oldurur Gothmog. Ilerledikce Echtelion cikar. Filmde gordugunuz Buyuk kapi vardi ya taslara yontulmus iki asker dur isareti yapiyordu. Iste Echtellion oranin lorduydu. 3tane Balrogu oldurdu ve ejderhalari geri puskurttu. Daha sonra Gothmog savasa katildi ve Echtellionla karsi karsiya geldi. Savasirlarken Kralin suyuna dusup Gothmog'un alevlerini sondurdu ve onu oldurdu. Ancak gothmog olmeden Echtelionida yaninda goturup bogdu.

11. Shilob MirkWooddaki dev orumcek.
Bu orumcegi hepiniz biliyorsunuzdur. Frodoyu sokmustu magarada yasiyordu hani? Evet bu orumcek aslinda orumcek degil, garip bir ruh. Sadece orumcek olarak gezmeyi secti. Kendisi zaten Ungoliantin kizi. Ungoliantta ilk orumcektir, ve Morgothu ilk ittifaki. Aslinda Orumceklerin bir irk gibi gorulmesi lazim LOTRda. Neyse bu Shilobun ilginc olayi Tecavuzcu Coskun olmasi. Diger orumcekleri yakaladigi yerde domaltip, oldurup yoluna devam ediyor. Bu yuzden Mirkwoodda orumcekler daha tarafsiz yasiyor. Ne Saurona calisiyor, ne Gondora. Bide annesi Ungoliant efsaneye gore kendi ellerinde acliktan olmustur. Bu yuzden boyle terror estiriyormus.

9. Maiarlar.
Biraz once bahsettigim bu ruhlar, Valara ( birnevi bizim dinlerimizdeki melekler.) Dunyayi sekillendirmeleri icin yardim ettiler. Bunun yani sira Balrogu hatirlarsiniz, Gandalfin Moriada beraber dustugu iblisimsi. Iste Balrog bu Valarlarin Melkor ( bizim dinlerimizdeki seytan) tarafindan kandirilmis versiyonlaridir. Kisacasi Balrog vs. Valar = Melekler vs. Iblisler. Bu Maiarlarin hepsinin farkli gorevleri, dunyayi sekillendirme yukumlulukleri vardir. Balroglarinda yok etme. Melkoru da anlatiyim deginmisken. Yaraticisina isyan eden bir ergen olarak basliyor her sey. Daha sonra dunyaya iner ve Morgoth olarak bilinir. 1. cagda bu bahsettigim mucevherler Silmarilleri caliyor.

--spoiler--
Fun Fact: Dunya, Quenyaca "Arda" olarak bilinir.
--spoiler--

7. Hazir Frodo da demisken :D
Bildiginiz gibi Frododan once amcasi Bilbo yuzuk tasiyicisiydi, ve uzun yillarca yuzugun verdigi olumsuz hayati yasadi. Daha sonra dogum gununde kaybolup, elflerin yanina huzurlu bir olume gitti. Yuzugude Frodoya birakti. Filmde Frodo yuzugu bir hengabe icinde alip, hemen kacmaya baslamisti. Aslinda Frodo yzuugu aldiginda 33 yasindaydi ve Gandalf Frodoya yuzugu aile yadigari oldugunu soyleyip, gercekleri anlatmadi. 17 sene boyunca Gandalf yuzugu kontrol icin geldi gitti yinede soylemedi. Daha sonra Sauron yerine ogrendi tabiki ve Frodo 50 yasinda, Yuzuk Kardesliginin macerasina basladi.

23. Orklar
Hepinizin bildigi gibi orklar gerizekali, yap denileni yapan, savas denilince savasan piyonlardir. Ne kadar cok olduklarini her savasta gordunuz zaten. Bazilariniz dikkat etmistir buyuk ihtimalle, hic ork-kadin yok. Evet gercektende oyle yok. Orklarin olsumunu Morgoth saglamistir. Bu Dunyaya kotuluklerle sarmak icin yapmistir. Ama soyle bir olay var Tolkien yazmasada sonradan aciklamistirki Ork Kadinlar vardir. Ama biz zaten Filmde ve hikayede hep orklari savas sahnelerinde gorduk, hic kulturlerine temellerine inmedik. Zaten olmasinin sebebide, bazi orklarin soylarindan bahsedilmesi. Babasinin intikamini alan orklar var. Birde hatirlarsaniz Morgoth'un kutsal sahil Elflerin uyandigi yere geldiginden bahsetmistim. Evet, orda Morgothtan kacamayan ve ona katilan yozlasmis elfler ork oldular. Iclerindeki nefret seviyelerine gore fiziksel olarak farklilik gosterirler. Orklarin temelinde Morgoth'un ofkesi yatar ve tek amaclari yok etmek, yagmalamaktir. Saruman'in olusturdugu ve denedigi bir suru ork irki vardir. Insan-Ork. Maiar-Ork. HalfElf-Ork. gibi

8. Hazir Gandalftanda bahsetmisken :D:D:D
Arkamda hala aciklar biraktigimin farkindayim, anlaticam dediklerimede gelicem ama soz etmisken unutmayalim diye...
Evet Gandalf Ak/Boz Buyucu olarak karsimiza cikti. Orta Dunyada 5 tane buyucu vardir. Bu Buyuculer Maiar denilen bir irklar aslinda. Dogrusu irktan cok ruhlar. Bunlar Dunyanin sekillenmesini saglayan ruhlardir ayni zamanda. Ama 3. cagda Sauronun durdurulmasi icin insanlara yardim etmek icin gonderildiler. Alatar ve Pallando denilen Mavi buyuculer doguya gittiler ve bidahada batiya donmediler. ( Tolkien da daha onlardan bahsetmedi.) ama gorevlerini basaramadiklarini yazmisti sanirim. Diger buyucumuzde Saruman, Ak buyucu(-idi). Son kalan ve sahsi favorim Radagast orman ruhlari ve vahsi hayat buyucusu diyebiliriz. Internette okursaniz Orta Dunya'nin tanrilari olarak yazar ama kesinlikle yanlis bilgidir. Tanrilar ve dunyanin baslangicina deginicez.

13. Daha alakasiz ama guzel bir bilgiye rastladim.
Peter Jacksona sovduk felanda herifin oglu Hobbitin ilk filminde Bilbonun kucuklugu olarak oynamisti. Ve sasirtici olan ilk LOTR filminden beri butun hobbit karakterlerinin kullandigi peruklar gibi saci olmasi. Cocuk dogustan Hobbit saciyla dogmus .

12. Silmaril ve Yasamin Agaclari
Silmaril dedigim gibi saf igibtan yapilmis mucevherler. Bu mucevherler 2tane agaca donustu daha sonradan Telperion ve Laurelin. Bu agaclar ilk caglarda Valarlara igib oldu. Daha sonra Ungoliant ( Biraz once bahsettigim ilk orumcek) tarafindan yok edildi. Son meyveleriniyle de Ay ve gunesi yaptilar. Feanor elflerin en yeteneklisi bu mucevheri yapti. Faenor bir Valarin ogrencisiydi ayni zamanda zaten bu yuzden bu kadar yetenekliydi. Zaten Noldur'un kraliydi. Noldor bilge elflerin kralligidir ve daha sonradan Faenor liderliginde Orta Dunyaya gelmislerdir. Ogullariyla Morgotha karsi savasirken olur. Olmeden ogullarina soz verdirtir, Noldorlarin arasinda en guclu aile olucaklarina. Bu yuzden bir suru elfi oldurmuslerdir. Daha onceden bahsettigim Celebrimdorda bu soydandir, Faenorun torunudur.

16. Earendil ve soyu (!)
Earendil Morgothu yenen halfelftir. Elwingle evlenir ve 2 cocugu olur. Earendil Morgothu yok ettikten sonra Manwe ( Dunya'nin Krali ) tarafindan hangi irktan omak istediklerini sorar. Cunku halfelf olmak kanibozukluk olarak gorulur. Earendil insan olur, Elwing elf. Elrond elf olmak ister. Elrond Arwenin babasi ve Rivandallein lordudur. Elros ise olumlu hayati secmistir ve Insanlara hediye olarak verilen Buyuk Denizde Numenor adasini yonetmistir. Numenor, Gondora bagli bir kralliktir. Batida bahsedilmeyen yerlerdedir. Ve dolayisiyla Krallar soyuna bulasmistir. Bu sebeple Aragornun atasidir. Bide sunu soyliyim filmde gordugunuz kartallar Morgothun yenilgisinde yardim etmislerdir. Ama yine de son anda gelmislerdir, cunku cok buyuk gucler olarak her seye mudahale edemezler.

17. Elflerin baslangici Finwe
Finwe Noldorun ilk kralidir. Orta Dunyanin kiyalarinda uyanmistir. Kendi halkini Valinora goturmustur. Burada Valar tarafindan egitilip Aman diyarinin guzelligine bahsedilmislerdir. Burada Finwe Miriel ile evlenmistir. Miriel Noldor halkindan farkli bir sekilde gumus saclari vardir. Cocuklari Feanor dogar, ama miriel butun gucunu elf oglunu dogurmak icin kullanir ve olur. Daha sonra Morgoth Silmarili aramak icin Valinora gelir ve Finweyi oldurur. Finwe Valinorun ilk olusu olur. Daha sonra Aman kendini kapatir bu olayin etkisiyle ve yeni bir ada yaratir Numenor adinda ve bu ada insanlara verilir.