Ben, ateist olarak yeniden doğdum.
GORE VIDAL
Söylenebilecek her şey açık bir şekilde söylenebilir. Ama kişi konuşamıyorsa, o zaman sükût
etmelidir.
LUDWIG WITTGENSTEIN
IX - SORULARIN KiTABI
Tanrı sonsuz iyiliğe sahipse, o zaman ondan korkmamıza ne gerek var? Sonsuz bilgeliğe
sahipse, geleceğimizle ilgili neden bir şüphemiz olsun ki? Her şeyi biliyorsa, ihtiyaçlarımız
konusunda onu uyarıp neden dualarımızla yoruyoruz? Her yerdeyse, neden onun için
tapınaklar inşa ediyoruz?
PERCY BYSSHE SHELLEY
irlanda'da tek kişilik gösteri yaptığım sıralarda, izleyiciye ateist olduğumu söyledim ve
içlerinden bir kadın ayağa kalkıp bana, "iyi ama, inanmadığınız tanrı Katoliklerin mi, yoksa
Protestanların mı tanrısı?" dedi.
QUENTIN CRISP
Bir bahçenin güzel olduğunu, altında perilerin yaşadığına inanmak zorunda kalmadan da
görmek çok mu zor?
DOUGLAS ADAMS
Nuh'un Gemisi ve Tufan öyküsü köktendinciler tarafından savunulması belki de en mantıksız
öyküdür. Örneğin, gemisini doldurduğu sırada Nuh, penguenleri ve kutupayılarını nasıl oldu
da Filistin topraklarında bulabildi?
JUDITH HAYES
Teyzesi, ölüm döşeğindeyken Henry David Thoreau'ya şunu sorar:
"Henry, Tanrı'yla aranı düzelttin mi?" Thoreau'nun yanıtı da şöyle olur:
"Aramızın bozuk olduğunu bilmiyordum."
EDWARD WALDO EMERSON
Bir yerde, ne yazık ki neresi olduğunu hatırlamıyorum, şöyle bir şey okumuştum: Bir Eskimo
avcısı, bölgesindeki misyoner rahibe, "Tanrı ve günahla ilgili herhangi bir şey bilmeseydim, o
zaman da cehenneme gider miydim?" diye soruyor. Rahip de, "Hayır," diyor, "bilmiyorsan
gitmezdin." "O zaman," diyor Eskimo büyük bir ciddiyetle, "ne diye bana bunları anlattın?"
ANNIE DILLARD

Tanrı'yı sevenler kendi türdeşleriyle her zaman dost olmayabilir.
ROBERT G. INGERSOLL
Tanrı'yı, ona en çok ihtiyaç duyduğunuz yerde aramayın. Onu oraya getirememişseniz, zaten
MIGNON MCLAUGHLIN
Bir felaketin ardından hayatta kalanlar için, şefkatli bir tanrı tarafından affedildiklerine, aynı
tanrının beşiklerde bebekleri boğduğunu bile bile inanmanın ahlaki açıdan ne denli
sorgulanabilir olduğunun yalnızca ateistler farkındadır.
Bir konu hakkında son derece emin olmak için, bir kişinin o konu hakkında ya her şeyi
bilmesi ya da hiçbir şey bilmemesi gerekir.
Ben bir ateistim. Katolik Kilisesi'nin onaylamadığım birçok yanı var, bunun tek nedeni de
beni onaylamamaları.
Kimileri inandıkları şeyi anlamayı sever. Kimileriyse anladıkları şeye inanmayı.
STANISLAW JERZY LEC
insanlar, inanıyor olduklarına kendilerini inandırırlar.
MICHEL EYQUEM DE MONTAIGNE
Tanrı'ya şükür hâlâ ateistim.
Tanrı'nın en yüce övgüsünün, Yaratılış'ın bir yaratıcı olgusuna gerek duymayacak kadar
mükemmel olduğunu düşünen ateistlerin onu reddetmesinde yattığı bile söylendi.
MARCEL PROUST
Tanrı dinsizleri korusun.
Özgür iradeye inanmak zorundayız, başka çaremiz yok.
ISAAC BASHEVIS SINGER

Kitleler bilim konusunda çok daha iyi bilgilendirildiğinde, doğaüstü ilahi Güçlerden gelecek
bir yardıma daha az ihtiyaç duyacak.
FRANCISCO FERRER GUARDIA
Tanrılar hassas şeylerdir; bir bilim esintisi ya da bir doz sağduyuyla yerle bir edilebilirler.
CHAPMAN COHEN
Din bir yanılgıdır ve gücünü, arzu dolu içgüdülerimize sızabilme yatkınlığından alır.
SIGMUND FREUD
Kanıt olmadan inanmayın. Kutsal şeylere saygıyla yaklaşın, ama onlarla hiçbir işiniz olmasın.
AMBROSE BIERCE
Doğa ve doğa yasaları gecenin içinde saklıydı;
"Ol bakalım Newton" dedi Tanrı ve her şey aydınlandı.
ALEXANDER POPE
VIII - iNANÇSIZLIĞIN TAO'SU
Kilisenin öğretilerine mutlak birer kural olarak bağlı olanların, o öğretinin bütün hususlarını
kabul ettikleri açıktır.
AZiZ THOMAS AQUINAS
inanmadığım bir tanrıya kızamam.
SIMONE DE BEAUVOIR
Tanrı yoksa, o zaman ateistler de yoktur.
G.K. CHESTERTON
Din, yarattığı karmaşaya avuntu sağlar.
BYRON DANELIUS
Ben son derece dindar bir inançsızım. Bu da yeni bir din şekli.
ALBERT EINSTEIN
Yarattığı şeyin kaderine yönelttiği felaket akla hayale sığmaz ve dayanılmaz olacağından,
Yaratıcı diye bir şeyin olması mümkün değil.
ELIAS CANETTI

ERNEST RENAN
Dinler, doğa gerçeklerinin, hakkında çok önemli nedenler öne sürmediği sonuçlardır.
AMBROSE BIERCE
Bilim; dini, ya onu görmezden gelerek ya da öğretilerini çürüterek yok edebilir. Şu âna kadar
hiç kimse, en azından benim bildiğim kadarıyla, Zeus ya da Thor'un olmadığını ispatlamaya
çalışmadı, ama onların müritleri günümüzde o kadar az sayıda ki.
ARTHUR C. CLARKE
Batı dünyasının ve özellikle bu ülkenin en korkutucu şeylerinden biri, bilimsel olarak yanlış
şeylere inanan insanların sayısı. Birisi çıkıp da dünyanın yaşının 10.000'den az olduğunu
söyleseydi, onun bir pgibiyatra ihtiyacı olduğunu düşünürdüm.
FRANCIS CRICK
Kişisel bir tanrı fikrinin ciddiye alamayacağım antropolojik bir kavram olduğunu
düşünüyorum. Ayrıca, insanın dışında herhangi bir niyetin ya da amacın var olduğunu hayal
de edemiyorum.
ALBERT EINSTEIN
Belli başlı dinsel öğretilerin tarihsel değeri konusundaki bilgimiz, onlara karşı saygımızı
artırır, ancak, uygarlık düzeninin nedeni olarak gösterilmesinden vazgeçilmesi konusundaki
önerimizi geçersiz kılmaz. Baskının yarattığı etkilerin, aklın rasyonel işleyişinin sonuçlarıyla
yer değiştirmesinin artık zamanının geldiğini iddia edebiliriz.
SIGMUND FREUD
iman; düşünme ve kanıtları değerlendirme ihtiyacından sakınmak için büyük bir bahane,
muazzam bir kaçıştır. iman, kanıt yokluğuna rağmen, belki de olmadığından, inanmak
RICHARD DAWKINS
Bu yüzyıl Darwin'in yüzyılı olarak anılacak. O, bu gezegene gelmiş en büyük insanlardan
birisidir. Hayat olgusuna din öğretmenlerinden çok daha fazla açıklık getirdi. Evrim öğretisi,
en uyumlu olanın hayatta kalma öğretisi, türlerin kökeni öğretisi düşünen bütün zihinlerden
Ortodoks Hıristiyanlıktan kalan son artıkları da temizledi. incil'in, korkunun önderliğinde
cahillikle yazılan bir kitap olduğunu belirtmekle kalmadı, bunu ispatladı da.
ROBERT G. INGERSOLL
Bilim, Batı uygarlığının gelişimi için, Hıristiyanlığın on sekiz yüzyıldır yaptığından çok daha
fazlasını yüz yıl içinde yaptı.
JOHN BURROUGHS

Kişisel bir kurtuluş yoktur, ulusal bir kurtuluş da yoktur; bilim aracılığıyla olanlar hariç.
LUTHER BURBANK
Aklım, ruh gibi bir kavramı algılama yetisine sahip değil. Yanılıyor olabilirim; insanın
gerçekten bir ruhu olabilir, ama ben buna inanmıyorum.
THOMAS EDISON
Mucizelerin varlığı kabul edildiğinde bütün bilimsel açıklamalar göz ardı edilir.
JOHANNES KEPLER
Dinin hükümranlığını kırmak için biz bilim insanlarının yapabileceği her şey yapılmalıdır.
Umarız ki sonunda, uygarlığa en büyük katkımız bu olur.
STEVEN WEINBERG
Evrime alternatif olarak "Yaratılış bilimi"ni öğreteceksek, o zaman biyolojik çoğalmaya
alternatif olarak da leylek hikâyesini anlatmamız gerekir.
JUDITH HAYES
Dünyayla ilgili en anlaşılmaz şey, onun anlaşılabilir olduğudur.
ALBERT EINSTEIN
Hipnoz fenomeni ile din arasında çok yakın bir ilişki vardır.
HAVELOCK ELLIS
Bilim, evrenin enginliği konusunda gözlerimizi açmış ve bize karanlığın, cahilliğin ve batıl
inançların yerine ışığı, gerçeği ve korkulardan sıyrılma özgürlüğünü bahşetmiştir.
LUTHER BURBANK
Elbette zekâyı da tanrılaştırmamak için elimizden geleni ardımıza koymamalıyız; tamam belki
çok kuvvetli kasları var, ama bir kişiliği yok.
ALBERT EINSTEIN
Yetersiz kanıtları olan bir şeye inanmak, her zaman, her yerde ve herkes için yanlıştır.
W.K. CLIFFORD
Antik tarihi dolduran mucizelerden hiçbiri bilimsel koşullar altında oluşmamıştır. Şu âna
kadar herhangi bir şeyle çelişmemiş olan gözlem; mucizelerin, yalnızca ona inanıldığı dönem
ve ülkelerde ve ona inanmaya ikna edilmiş insanların önünde gerçekleştiğini öğretir.

Uzun vadede hiçbir şey akıl ve deneyime direnemez; dinin her ikisiyle de çeliştiği oldukça
SIGMUND FREUD
Bir filozof ile bir dinbilimci arasında geçen şu tartışmayı aklımdan hiç çıkarmıyorum: ikisi bir
konu üstünde anlaşmazlık yaşıyor ve dinbilimci, filozofu karanlık bir odada, aslında orada
bile olmayan siyah bir kediyi arayan kör bir adama benzeterek onunla dalga geçiyor. "Haklı
olabilirsin," diyor filozof da, "ama işte bir dinbilimci onu bulurdu."
JULIAN HUXLEY
Tanrısız bir dünya fikri bana, kendisi mükemmel olup cehennem tehdidiyle köşeye
sıkıştırabilmek için kusurlu bir insanlık yaratan bir tanrının varlığından daha az saçma geliyor.
ARMAND SALACROU
Papazın, müdürü desteklemesindense müdürün, papazı desteklemek için vergi vermesi
gerektiğini bir türlü anlayamıyorum.
HENRY DAVID THOREAU
Dinler ile mezhepler arasındaki fark, ne kadar gayrimenkule sahip olunduğuyla belirlenir.
Tanrı'ya inanmak Tanrı'ya hakarettir. Çünkü bir taraftan onun akla hayale sığmayan zalimlikte
kötülükler yaptığını, öbür taraftan da eğer serinkanlı ve dürüst olurlarsa kaçınılmaz olarak
kendi varlığını inkâr etmede onlara yol gösterecek bir aleti, yani zekâyı, insan denilen
yaratıklarına sapkınca verdiğini de kabul etmek demektir. Tanrı varsa, onu en çok sevenlerin
ateistler ve agnostikler olduğu sonucuna varmak çok cezbedicidir, çünkü onu en çok ciddiye
GALEN STRAWSON
imanla bulunan ilahi Yol, Akıl Gözü'nü kapatmak anldıbına gelir.
BENJAMIN FRANKLIN
VII - BiLiMSEFE[4]
Gerçek dinbilim, bilimdir.
Bilimden korkan bir din, Tanrı'ya leke sürer ve intihar eder.
RALPH WALDO EMERSON

Sizlerin karşısında kendimi bir Hıristiyan olarak göstermeye çalışmayacağım. Şeytandan
duyduğunuz tiksintiyi paylaşıyorum, ama umudunuzu paylaşmıyorum ve çocukların acı çekip
öldükleri bu evrenle kavgamı sürdürmeye devam edeceğim.
ALBERT CAMUS
Latour-Maubourg Dominikan Manastırı'nda 1948 yılında yaptığı konuşmadan; Bütün dinlerde
ortak olan şey şudur: Bazısı çok değersiz, aşağılık ve insan sağduyusuyla taban tabana zıt,
herhangi bir yetkin ve dinç zekânın dalga geçeceği birçok parçanın bir araya getirilmesinden
oluştukları için sağduyuya karşı savaş halindedirler.
PIERRE CHARRON
Onun bana üç vitesli bir bigiblet vermek için bütün dikkatini evrenden uzaklaştıracağı fikri
öyle uzak ki bunu kabullenemiyorum.
QUENTIN CRISP
Lütufkâr ve her şeye kadir olan bir Tanrı'nın, kedinin fareyle oynaması gerektiğini bile isteye
tasarlayabileceği konusunda kendimi ikna edemem.
CHARLES DARWIN
iman iyi bir icattır
Gören beyefendilere;
Ama mikroskoplar da hesabını bilir
Acil durum halinde!
EMILY DICKINSON
iman, tanımı gereği, akılla desteklenmeyen şeylere inanmak demektir. Akılla desteklenseydi,
o zaman iman olmazdı.
COLIN MCGINN
Her tür dogma, kendini aklın yerine koyar ve çekişmeye, acıya daha fazla neden olur; ayrıca,
insan ilişkileri içinde en çok merhamet bekler.
SIR ARTHUR CONAN DOYLE
Tanrı insanların dualarını dinleseydi, insanlık çok hızlı bir şekilde ortadan kaybolurdu, zira
herkes birbirine beddua etmekten başka bir şey yapmıyor.
insanlar güneşlenmek ve çıplak bedenler gibi şeylerden her zaman ayrı bir dehşet duyuyorlar
sanki. Yoksulluğu, zulmü ve hayvanlara yapılan zalimliği o kadar umursamıyorlar misal.
SUSAN ERTZ

Bütün bu din işlerini oldukça ilginç buluyorum. Ama zeki insanların bunu ciddiye almaları da
beni şaşırtıyor.
DOUGLAS ADAMS
Tanrı'yı aramanın beyhude bir iş olduğunu ve açığa çıkarılacak herhangi bir hakikat
olmadığını düşünürsek, o zaman dinler tarihi, insan zihninin sapkınlığı üstüne yapılan
çalışmalar haline gelir.
CYRIL BAILEY
Bir ateist, insanlığı yeniden doğaya, deneyime ve akla yönlendirmek için, insanlığa zarar
veren ejderhaları yok eden kişidir.
BARON D'HOLBACH
Belki de bütün sıkıntılarımızın kaynağı, yani insanlığın sıkıntılarının; belki de sahip
olduğumuz tek hakikat olan ölüm gerçeğini reddetmek uğruna yaşamlarımızdaki bütün
güzellikleri feda edecek ve kendimizi totemlere, tabulara, haçlara, kurbanlara, kilise çanlarına,
camilere, ırklara, ordulara, bayraklara, uluslara hapsedecek olmamızdır.
JAMES BALDWIN
Dünyanın varoluşundan önce de var olduğunu kanıtlayacak her dine inanmaya hazırım. Ama
Sokrates'e, Platon'a, Musa'ya ve muhafazid'e baktığımda böyle bir şey olmadığını
görüyorum. Bütün dinler, kaynağını insandan alıyor.
NAPOLÉON BONAPARTE
Aslında, dindar insanlar din hakkında ya da aç insanlar yiyecek hakkında dalaştıklarında, her
iki taraf da sanki o şeye sahip değil gibi görünüyor.
BENJAMIN FRANKLIN
Görüşleri bir din tarafından kısıtlanmamış ve çarpıtılmamış zeki bir insana hayatım boyunca
çok az rastladım.
JAMES BUCHANAN
Dinin yarattığı dikenli tellerin arkasına sığınanlar, daha fazla ifade özgürlüğüne sahip olmak
istediklerini sıkça söylerler; ancak, bilimsel hakikatin büyük okyanusuna girmeyi de göze
alamazlar, çünkü bu durumda soğuk suya dalmaları gerekir.
LUTHER BURBANK
Bedenen diriliş fikri kulağa garip geliyor, hatta saçma, tabii cezalandırma amacını saymazsak.
Düzeltmekten çok intikam anldıbına gelen bütün cezalar da ahlaken yanlıştır. Peki Dünya'nın
sonu geldiğinde yapılacak sonsuz işkencelerin, ne tür bir ahlaki ya da uyarı amacı olabilir ki?
LORD BYRON

BERTRAND RUSSELL
Her ne kadar tuhaf olsa da sayısız insanın, inanmaya tutkuyla baş eğmedikleri tek bir şey bile
yoktur, öyle ki yanılgılarını bırakmaktansa onun için ölümüne savaşırlar. Bana kalırsa bu
durum, deliliğin işlevsel bir tanımıdır.
ARTHUR C. CLARKE
Bütün dinler; tanrıları, yarı tanrıları, peygamberleri, mesihleri ve azizleriyle birlikte, kendi
yeteneklerinin tam tekamülünü ve aidiyetini idrak edememiş safdiller tarafından yaratılmıştır.
MiHAiL A. BAKUNiN
Her türlü hataya karşı kullanılan en saygın silah Akıl'dır. Bunun dışında başka hiçbir şey
kullanmadım ve asla kullanmayacağıma da eminim.
THOMAS PAINE
Gizemli tanrılara inanıyormuş gibi yapmak, çarşamba günü zalimliğe, pazar günü de
affedilmeye izin verecekse, beni yok sayın.
FRANK SINATRA
Bütün dinler, insanlara, nefsin ya da kalbin faziletleri için öbür dünyada sonsuza kadar
ödüllendirilecekleri sözünü verir, aklın ve anlayışın faziletleri için değil.
ARTHUR SCHOPENHAUER
Hıristiyanlığa mucizeler aracılığıyla katılım yalnızca ilk günlerde olmadı, bugün bile bir
mucize olmadan aklı başında tek bir insan tarafından bu dine inanılması mümkün değildir.
DAVID HUME
Kültürel yaptırımları olmasaydı çoğu ya da bütün dini inançlar ve ritüeller, zihinsel bozukluk
alanına girerdi.
JOHN F. SCHUMAKER
Aldatılmanıza izin vermeyin; büyük entelektüeller şüphecidir.
FRIEDRICH NIETZSCHE
Sizin tanrınız buysa, pek de etkileyici değilmiş. Çok fazla ruhsal sorunu var, kendini çok
güvensiz hissediyor. Yedi gün boyunca kendisine tapınmanızı istiyor. Tutup hatalı insanlar
yaratıyor, sonra da kendi hatası için onları suçluyor. Kendisi, Yüce Varlık kavramı için
oldukça kötü bir örnek.
GENE RODDENBERRY

ARiSTOTELES
Bir vatandaş olarak ahlaklı bir kişi olmam için "A", "B", "C" ve "D"ye inanmam gerektiğini
söyleyen, bu ülkedeki siyasi vaizlerden gerçek anlamda bunaldım ve sıkıldım. Hayır, kim
sanıyorlar kendilerini? Ve ahlaki inançlarını bana dayatma hakkını nereden alıyorlar? Ayrıca,
Senato'daki sayımlarda beni, Tanrı tarafından kendilerine verildiğini iddia ettikleri yetkiyle
kontrol edebileceğini düşünen bütün dinsel grupların tehditlerine direnmek zorunda olan biryasa koyucu olarak çok daha kızgınım. Onları uyarıyorum: Kendi ahlaki kararlarını
"muhafazakârlık" yaftasıyla bütün Amerikalılara dayatmak isteyenlerle sonuna kadar
savaşacağım.
BARRY GOLDWATER
Din ihtiyacı, insanlık kendini yönetebilecek kadar akıllı olduğunda sona erecek.
FRANCISCO FERRER GUARDIA
VI - AKLIN KiTABI
Tanrı'nın varlığını bile büyük bir cesaretle sorgulayın; çünkü, eğer varsa, gözleri kör eden
korkuya bağlılıktan ziyade akla bağlılığı daha çok onaylamak zorundadır.
THOMAS JEFFERSON
inançlı birinin kuşkucu birine oranla daha mutlu olduğunu söylemek, sarhoş birinin ayık
birinden daha mutlu olduğunu söylemekten daha dolaysız bir söylemdir.
GEORGE BERNARD SHAW
Bir insanın kendisinin yapabileceği şeyleri tanrılardan istemesi anlamsızdır.
EPiKUROS
Dinbilim, baştan aşağı bir akıl dışılık, varsayım ve düşler mabedi, altyapısız bir üstyapıdır.
AMBROSE BIERCE
Bu kurtuluş öyküsü, büyük sorguya kadar ayakta duramayacak. O adam, elma yeme
günahından kendini kurtarmalıdır artık. isa Peygamber'e bir cinayet yüklemek, bir dinin kurup
kurabileceği en tuhaf tezgâhlardan biridir.
THOMAS PAINE
Herhangi bir şeye inanan birisini ikna edemezsiniz, çünkü inançları kanıta değil, inanmaya
duydukları köklü ihtiyaca dayanır.
CARL SAGAN
Tanrı yoktur. En az güneşin varlığı ve gündüzün gerçekliği gibi kesindir ki Tanrı yoktur.
Hatta asla olamaz da.
LUDWIG FEUERBACH
insanlardan sürekli "Ah, Tanrı korusun" diyen mektuplar alıyorum. Geçmişte hiç yapmamıştı,
gelecekte yapacağına nasıl olur da inanıyorlar bilemiyorum.

kapasitesine sahip olduklarını öğretmeyen hiçbir yasa, din ya da benzer şeyle işim olsun
istemem.
JAWAHARLAL NEHRU
Avrupa zekâsının her adımı, ruhban sınıfına rağmen atılmıştır.
VICTOR HUGO
Şekli ne olursa olsun yüce bir gücün, insan işleriyle ilgilendiğini düşünmek saçmadır. Sizce
de böyle kasvetli ve karmaşık bir sorumluluk onu kirletmez miydi?
YAŞLI PLINY[3]
Dinden nefret edenler ürememeli, tabii vergiden muaf tutulmayacaklar.
JAMES A. MICHENER
Organize din, siyaseti Hıristiyanlaştırmak yerine Hıristiyanlığı siyasi hale getiriyor.
LAURENS VAN DER POST
Kilisenin siyasetten tamamen ayrılmasıyla birlikte ruhbanlığın sayısı, endüstrisi ve ahlak
anlayışı ile insanların dine bağlılıkları açık bir şekilde artmıştır.
JAMES MADISON
Bütün bu musibetlerin içinde lanetleyen insanlığı
En kötüsüdür Dinin tiranlığı.
DANIEL DEFOE
Öteki dinleri hariç tutarak Hıristiyanlığı kuran kurumun, aynı şekilde öteki mezhepleri de
hariç tutarak belirli bir Hıristiyan mezhebini kurabileceğini neden kimse göremiyor?
JAMES MADISON
Bir tiran, tanrıların hüküm sürdüğü bir devirde her zaman özel bir kararlılığa sahip olmalıdır.
insanlar kural koyanın tanrı korkusu olduğuna ve tanrılara saygı gösterdiğine inanıyorlarsa,
böyle kişiler tarafından haksız muamele görmekten daha az korkarlar ve eğer tanrıların da
onun arkadaşı olduğuna inanırlarsa, o zaman da onlara karşı kumpas kurmaya daha az hevesli
olurlar.

ecem ben ateistim istersen akşam bana gel gibişiriz demenin en asortik hali

Komşumun, bir sürü tanrı olduğunu ya da hiç tanrı olmadığını söylemesinin bana hiçbir zararı
yok ki. Ne cebimi deler ne de bacağımı kırar.
THOMAS JEFFERSON
Ne incil benim kitabım ne de Hıristiyanlık benim mesleğim.
ABRAHAM LINCOLN
Her mezhep hakikatin kendi egemenliği altında olduğunu ve bundan farklı düşünenlerin de
yanlış yolda olduklarını zanneder. Sisli bir havada yolculuk yapan bir adam gibi, yolda onun
biraz önünde olanları sisin içinde kaybolmuş olarak görür, elbette arkasındakileri, sağında ve
solunda olanlar da dahil; ancak ona yakınlaştıkça her şey berraklaşır. Aslına bakarsanız, o da
en az ötekiler kadar sisin içindedir.
BENJAMIN FRANKLIN
Benim söylemem yeterli olur mu bilmiyorum ama zekâsı ve bir eğitimi olan her insan gibi
ben de organik evrime inanıyorum. Bu tarihte hâlâ bu soruların soruluyor olması beni
şaşırtıyor.
WOODROW WILSON (1922)
Din, sıradan insanların sessiz kalmasını sağlayacak en mükemmel araçtır.
NAPOLÉON BONAPARTE
Dünya benim ülkemdir; dinim de iyi şeyler yapmaktır.
THOMAS PAINE
Yirmi yıl boyunca özgürlük için dua ettim, ama ayaklarımla dua etmeye başlayana kadar tek
bir yanıt bile alamadım.
FREDERICK DOUGLASS[2]
Duyduğum her yanlış düşüncede kiliseden çıkmam gerekseydi, orada beş dakikadan fazla
kalamazdım.
RALPH WALDO EMERSON
Benim, batıl inançları olan biri olduğumu mu düşünüyorsunuz? Ben batık inançlı bir ateistim.
MOHANDAS K. GANDHI
Yığınların açlık, pislik ve cahillik içinde yaşamaktan memnuniyet duymalarını sağlamakla
uğraşan dinlerle hiçbir ilgim olsun istemem. insanlara, bu dünyada daha mutlu ve daha çağdaş
olabilme; kendi kaderinin sahibi, kendi ruhunun kaptanı olarak gerçek bir insan olabilme

Edindiğimiz bilgi birikiminin neredeyse tamdıbını, aynı düşüncede olanlara değil, karşı
çıkanlara borçluyuz.
CHARLES CALEB COLTON
insan hayatının, kendinden bağımsız bir anlamı yoktur. Hayatın anlamı ona vermeyi
seçtiğimiz şeydir.
PAUL KURTZ
insanlık, tanrıları yarattığı için çok uzun ve ağır cezalara çarptırılıyor. Tanrıların yaratıldığı
günden beri insanlığın payına düşen acı ve cezadan başka bir şey olmadı. Bu hatadan
dönmenin tek bir yolu var: insanlık, kendisini ayaklarından cennetin ve cehennemin kapısına
zincirleyen prangalarından kurtulmak zorundadır; bu sayede, yeniden uyanan ve aydınlanan
bilincinde, yerküre üstünde yeni bir dünya kurmaya başlayabilir.
EMMA GOLDMAN
Şeylerin yüzde birinin milyonda birini bile bilmiyoruz!
THOMAS EDISON
Kilise yerkürenin düz olduğunu söylüyor, ama ben yuvarlak olduğunu biliyorum, çünkü
Ay'daki gölgesini görüyorum ve gölgelere kiliseden daha çok güveniyorum.
FERDINAND MACELLAN
içinde bulunduğumuz çağ... işareti işaret edilene, sureti aslına, hayali gerçeğe, biçimi öze
tercih ediyor... çünkü bugünlerde aldanma kutsal yalnızca, hakikatse kâfirlik.
LUDWIG FEUERBACH
Tanrı'nın her yerde olduğu söyleniyor, ama biz insanlar, onu hep bir münzevi olarak
düşünüyoruz.
EMILY DICKINSON
insanlık din için didişecek, yazacak, savaşacak, ölecek, her şeyi yapacak, ama asla onun için
yaşamayacak.
CHARLES CALEB COLTON
V - CENNETTEKi ECDADIMIZ
Gizem [isa Peygamber'in kutsallığı], saçmalık için en uygun örtü olmuştur.
JOHN ADAMS

RALPH WALDO EMERSON
Güneşe tapmak ibadet haline gelirse, ısı yasalarını araştırmanın da suç haline gelmesi
kesindir.
JOHN MORLEY
Bilgeliğin başlangıcı, bir tanrının ya da tanrıların bizi yarattığına dair yeterli kanıt olmadığının
farkındalığına ve kaderimizin kendi ellerimizde olduğunun bilincine sahip olmaktır.
PAUL KURTZ
iman, umut edilen şeylerin özü, görülmeyen şeylerin de kanıtıdır.
AZiZ PAUL (ibraniler 11:1)
Gözü kapalı iman, insan zekâsının yaratıcısına verilen ironik bir hediyedir.
ANONiM
isa'nın Doğum Günü'nü takip eden ne çok kişi var! Emirlerini ise ne kadar az! Ah! Tatillere
uymak kurallara uymaktan pek bir kolay.
BENJAMIN FRANKLIN
Dinsel düşünce, çıkış kapısının olmadığı yeri bulmak için yapılan bir girişimdir.
ALBERT EINSTEIN
Genel anlamda konuşursak din, eğitimin, yani düşünme yetisini geliştiren eğitimin bir chef
d'oeuvre'sidir.[1] Dini telkine büyük bir ciddiyet ortamı içinde, sürekli tekrarla altı yaşından
önce başlanmadığı takdirde, bunun, bütün insanların kafasına kalıcı bir şekilde
yerleştirilemeyeceğini düşünmek saçma değil, aksine aşikârdır. Hayvanlarda olduğu gibi
insanların eğitiminde de, ancak çok küçük yaşta yapıldığında kesin bir başarı elde edilir.
ARTHUR SCHOPENHAUER
Tanrı eğer bizden bir şey yapmamızı istiyorsa, bu dileğini belirtirken daha açık olmalıdır. Aklı
başında insanlar, bunu yapana kadar ona önem vermeyeceklerdir.
SAMUEL BUTLER
Mizah duygusu da, sağduyusu da olmayan bir tanrıya inanamam.
W. SOMERSET MAUGHAM
SORU: Tanrı olduğunuzu nereden biliyorsunuz?
YANIT: Basit. Dua ederken, kendimi kendimle konuşurken yakalıyorum.
PETER O'TOOLE

Genel konuşacak olursak, dindeki hatalar tehlikelidir; felsefedeki hatalarsa yalnızca saçma.
DAVID HUME
Eh, incil'in başında hep bir inkâr metni olması gerektiğini düşündüm: "Bu bir kurmacadır."
Yani suyun üstünde yürümek mi? Eh, bu da imanın oyun alanı.
IAN MCKELLEN
Din, fesatları şüphe etmekten korur.
CHRISTOPHER MARLOWE
Şeytan, amacını desteklemek için kutsal kitaplardan alıntı yapabilir.
WILLIAM SHAKESPEARE
Her dogmanın bir zamanı vardır.
ISRAEL ZANGWILL
Birçok vaaz bana sanki birer reklammış gibi geliyor, ama Tanrı'nın sponsor mu, yoksa ürün
mü olduğunu bir türlü anlayamıyorum.
MIGNON MCLAUGHLIN
insanlığa ait dinler, kitlesel sanrılar içinde sınıflandırılmalıdır. Bu sanrıya sahip kişiler,
söylemeye bile gerek yok, böyle bir durum olduğunu fark etmezler bile.
SIGMUND FREUD
incil, ne bileyim, bence bir hayal kırıklığıdır. insanlık için yapması gereken şeyi asla
yapmamıştır.
CHRISTOPHER MORLEY
IV - AYDINLANMANIN KiTABI
Dinin dünyayı yönettiği bir dönem vardı. Karanlık Çağ olarak bilinir.
RUTH HURMENCE GREEN
iMAN: Sağduyunuzun, doğru olmadığını söylediği şeye inanma uğraşı.
ELBERT HUBBARD
Gerçekten var olan bir sinek, bir ihtimal var olan bir melekten daha önemlidir.

III - HIRiSTiYANLIK ÖĞRETiSi
Dinimizin gizemleri, tıpkı hastayken, çiğnenmeden bütün halde yutulan o yararlı haplar gibi
iyileştirme etkisine sahiptir; genelde hiçbir etki göstermeden kusulup dışarı atılır.
THOMAS HOBBES
Marx hatalıydı. Din, insanlığın afyonu değildir. Afyon; uyutucu, hissizleştirici, sıkıcı şeyleri
akla getiriyor. Ama din, sıklıkla korkunun afrodizyağı, gaddarlığın amfetamini olmuştur. En
iyi olduğu durumda ruhları ayağa kaldırmış, çan kuleleri dikmiştir. En kötü olduğu
durumdaysa bütün uygarlıkları mezarlığa çevirmiştir.
PHILLIP ADAMS
[Din] inancın yerine geçen moda söylem.
OSCAR WILDE
Dini tanımlamam gerekseydi, kahrolası şartlar sonucu oluşan bir ruhu korumak için insanın
icat ettiği bir sargı bezi olduğunu söylerdim.
THEODORE DREISER
Kilise, dünyanın en büyük kayıp eşya bürosudur.
ROBERT L. SHORT
Din, yoksulların zenginleri öldürmelerini önler.
NAPOLÉON BONAPARTE
Kilisedeki kutsal müzik hepimizi inançlı birer insan yapabilir, ancak vaizler dengeyi sağlayan
etmen olarak düşünülmelidir.
MIGNON MCLAUGHLIN
Duygusal taşkınlıklar, insana çay, tütün, afyon, viski ve din aracılığıyla ulaşır.
GEORGE BERNARD SHAW
insanlar Tanrı aşkına öylesine aşağılık ve acımasız şeyler yapabiliyorlar ki.
W. SOMERSET MAUGHAM
insanlar kötülüğü hiçbir zaman, dini inançları uğruna yaptıkları zamanki kadar ekgibsiz ve
neşeli yapmazlar.
BLAISE PASCAL

Hangi yaştan olursa olsun inançsızların büyük bir çoğunluğunun, saygı duyulan onurlu ve
dürüst insanlar olduğu tarihsel bir gerçektir.
JOHN STUART MILL
Düşünen bütün insanlar ateisttir.
ERNEST HEMINGWAY
Bütün çocuklar ateisttir, tanrı fikri onlarda yoktur.
BARON D'HOLBACH
Bana kalırsa, hayatı yaşanılır kılmak için dinlere ihtiyaç olduğuna inanmak bir hatadır.
SINCLAIR LEWIS
Dini önemsiyorum, ama bir çocuk oyuncağı olarak, Ortada günah falan da yok, yalnızca
cehalet.
CHRISTOPHER MARLOWE
Tanrı varsa - sevecen bir Tanrı tabii - müthiş acımasız bir dünya yaratarak olağanüstü bir iş
çıkardığının hakkını vermemiz gerekiyor.
DAVE MATTHEWS
DiNBiLiM: Bilinemeyecek olanı, bilinmeye değmeyecek terimlerle açıklama uğraşı.
H.L. MENCKEN
Evren kendi kendine çalışır ve doğanın sonsuz yasaları herhangi bir ilk nedene ya da marş
motoruna ihtiyaç duymaz.
MARQUIS DE SADE
Şehitlik, bir insanın herhangi bir yeteneği olmadan şöhret olmasının tek yoludur.
GEORGE BERNARD SHAW
iddia ediyorum hepimiz ateistiz. Ben yalnızca, sizin inandıklarınızdan bir ekgib tanrıya
inanıyorum. Siz öteki tanrıları neden göz ardı ettiğinizi anladığınızda, benim de neden
sizinkini göz ardı ettiğimi anlayacaksınız.
STEPHEN HENRY ROBERTS
Biraz tuhaf ve çelişkili yollarla olsa da ateistler, dini din görevlilerinden daha ciddiye alma
eğilimindedir.
JONATHAN MILLER

D.H. LAWRENCE
Başlangıçta Kelime vardı, bitişteyse yalnızca Klişe.
STANISLAW JERZY LEC
II – KELiME
Bütün büyük hakikatler, kutsal şeylere küfür edilmesiyle ortaya çıkar.
GEORGE BERNARD SHAW
Tanrı, fikirlerimizi değil, onlara olan arzumuzu açıklamak için kullandığımız bir sözcüktür.
JOHN STUART MILL
Ateistler genelde dine küfreden insanlar olarak suçlanır, aslında böyle bir suç işlememişlerdir.
Bir ateist, Tanrı'yı sorguladığında, kınadığında ya da yerdiğinde kişilerle değil, fikirlerle
uğraşıyor demektir. Tanrı'yı aşağılama yetisine sahip değildir, çünkü böyle bir varlığın
gerçekliğini reddetmektedir.
G.W. FOOTE
Tanrı fikrine, böyle abuk bir dünyadan onu sorumlu tutabileceğim için büyük saygı
duyuyorum.
GEORGES DUHAMEL
Tanrılar insan yapımıdır ve hep de böyle olmuştur.
JOHN BURROUGHS
Çağdaş dünyanın bütün dinsel sorunlarının kaynağı, Kudüs'te bir Akıl Hastanesi
bulunmayışıdır.
HAVELOCK ELLIS
Kolayca anlayamadığımız ne varsa ona tanrı deriz; bu da beyin dokularımızın aşınmasını ve
bozulmasını önler.
EDWARD ABBEY
Kâfirlik, düşünce özgürlüğü için kullanılan bir başka sözcüktür.
GRAHAM GREENE
iman, şüphe etmektir.
EMILY DICKENSON

tamamen donmadı; çünkü Afrika'da bundan bir milyon yıl önce ortaya çıkan küçük ve narin
bir tür, bugüne kadar ne yapıp edip canlı kalmayı başardı. Daha "yüce" bir yanıt için yanıp
tutuşuyor olabiliriz, ama ne yazık ki yok.
STEPHEN JAY GOULD
Kendi adıma konuşursam, insanlığın mı Tanrı'yı, yoksa Tanrı'nın mı insanlığı yarattığına kafa
yormayı bırakalı çok uzun zaman oldu.
FYODOR DOSTOYEVSKi
Jeoloji fosillerin farklı çağlara ait olduğunu gösteriyor. Paleontoloji zaman içindeki
değişiklikleri temsil eden bir fosil sırası, bir tür fosil listesi sunuyor. Taksonomi türler
arasındaki biyolojik ilişkileri gözler önüne seriyor. Evrim, işte hepsini bir araya getiren
açıklamadır. Yaratılışçılıksa, gözlerini sıkıca kapatıp insanlara "Hayır getirmemiştir!" ağıdını
yaktırmaktır.
ANONiM
Tanrı'nın var olduğuna, bedeninizi yaratan bir Tanrı'nın varlığına inanıyorsanız ve bu bedenle
de pis olan her şeyi yapabileceğinizi düşünüyorsanız, o zaman hata üreticiye aittir.
LENNY BRUCE
Bir tenyanın bakış açısından yaklaşırsak, insanlık Tanrı tarafından tenyaların iştahını
doyurmak için yaratılmıştır.
EDWARD ABBEY
Tanrı fikri, insanlığın affedemeyeceğim yegâne hatasıdır.
MARQUIS DE SADE
insanlık, tanrıları kendi yansımasından yaratırken yalnızca suretini değil, kendi yaşam tarzını
da göz önünde tutar.
ARiSTOTELES
Dünyayı yaratan hamiyetli bir tanrı var olsaydı ve hem Evren'de hem de ölümden sonraki
hayatta ahlaki bir düzen yaşansaydı, kendimize bunun çok iyi bir şey olduğunu
söyleyebilirdik; oysa tam da bunları dilemeye mecbur bırakılmamız oldukça can acıtıcı bir
gerçek olarak karşımıza çıkıyor.
SIGMUND FREUD
Yıkıcı güçler birçok bitkiyi yok eder, ama bitkiler yine de yeşermeye devam eder. Piramitler
bir papatyanın dayanıklılığına asla ulaşamaz. Bülbüller Buddha'nın ya da isa'nın sözlerinden
önce de ötüyorlardı, onların sözlerinin unutulmaya yüz tutmasından nice sonra da ötmeye
devam edecekler. Çünkü bu, ne vaazdır, ne öğreti, ne emir ne de baskı. Bu yalnızca şarkıdır.
Ve başlangıçta Kelime yoktu, cıvıltılar vardı.