din ile bilimi ayıramadı. bence temel sebep buydu.
din toplumu düzenler
bilim toplumu yüceltir

unutmayalım ki osmanlı yükselirken avrupa da karanlık çağdaydı.
kliseler ortalığın dıbına koyuyordu.
avrupa mezhep farklılıkları yani din için birbirine düştüşmü.
taaaaa ki reform hareketlerine kadar
sonra önü açılan bilim yanında yeni teknolojileri ve mutlak gücü getirdi.
tüfeğe karşı ok atan barbar kabilelere döndük.